2020 елга «Татарстан Республикасы Мәгарифне үстерү институты» өстәмә һөнәри белем бирү дәүләт биреме («Татарстан Республикасы мәгарифен үстерү институты» өстәмә һөнәри белем бирү дәүләт мәгариф учреждениесе өчен гамәлгә куючының дәүләт йөкләмәсен раслау турында» 2019 елның 27 декабрендәге 1931/19 номерлы ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы боерыгы) нигезендә 2020 елның 18 февралендәге «Һөнәри кабаттан әзерләү оештыру һәм уздыру турында» 104/1/20-ОД, педагогика, психология һәм андрагогика боерыгы нигезендә «2020 елның 27 апреленнән алып 03 декабренә кадәр «Аутистик спектрда тайпылышлары булган балаларны психологик-педагогик коррекцияләү һәм укыту» өстәмә һөнәри программасы буенча һөнәри яңадан әзерләү үткәрелде (күләме - 330 сәгать).
2020 елның 2 декабрендә һөнәри яңадан әзерләү буенча тыңлаучыларның имтихан формасында йомгаклау аттестациясе узды.
Тәкъдим ителә торган һөнәри яңадан әзерләү программасы аутистик спектрда тайпылышлары булган укучыларга психологик-педагогик ярдәм күрсәтү, инклюзив белем бирүнең «киртәләрсез» мәгариф һәм социаль мохите булдыру мәсьәләләрен хәл итү өчен педагогик хезмәткәрләргә кирәкле һөнәри компетенцияләр формалаштыруга юнәлдерелгән.
Яңа һөнәри әзерлек буенча тыңлаучыларның категориясен мәктәпкәчә, башлангыч, төп һәм урта гомуми белем бирү программаларын гамәлгә ашыручы, педагогик/психологик белеме булган педагоглар: директорлар, мәктәпкәчә белем бирү учреждениеләре мөдирләре, башлангыч сыйныф укытучылары, фән укытучылары, педагог-психологлар, укытучы-дефектологлар, тәрбиячеләр, 23 кеше исәбеннән тәкъдим итте.
Тыңлаучылар алган һөнәри компетенцияләрне, белем һәм күнекмәләрне куллану өлкәсе: инклюзив белем бирү шартларында мәктәпкәчә, башлангыч, төп гомуми белем бирү программаларын гамәлгә ашыру.
Тәкъдим ителгән Татарстан Республикасы муниципаль районнары: Казан шәһәре (Совет, Мәскәү, Идел буе, Яңа Савин, Авиатөзелеш, Киров районнары), Югары Ослан МР, Арча МР, ТР, Лениногорск МР, ТР Мамадыш МР, ТР Тәтеш МР.
Тыңлаучылар тарафыннан һөнәри яңадан әзерләү программасы эчтәлеген үзләштерү читтән торып (дистанцион) һәм көндезге уку формасында башкарылды.
Читтән торып (дистанцион) уку «Инклюзив белем бирү педагогикасы һәм психологиясе», «Аутистик спектрда тайпылышлар булган балаларны укыту һәм коррекцияләүнең норматив-хокукый һәм психологик-педагогик нигезләре» тематикалары буенча үткәрелде.
Дистанцион модульләрдә тәкъдим ителгән эчтәлекне сайлау очраклы түгел. Педагогларның һөнәри осталыгын күтәрү кысаларында психологик һәм педагогик теориянең һәм практиканың актуаль темалары булып аутистик спектрда тайпылышлары булган укучыларны укыту, коррекцияләү һәм социальләштерү, үз-үзен тотышка коррекция үткәрүнең психологик-педагогик нигезләре, социаль һәм эмоциональ күнекмәләр, тормыш компетенцияләрен формалаштыру, шулай ук аутистик спектрда тайпылышлары булган балаларны әйләнә-тирә дөньяга яраклаштыру сәләте тора.
Көндезге укулар көндезге һәм онлайн форматында оештырыла торган лекция-гамәли дәресләр, фәнни дискуссияләр, практикумнар, семинарлар һәм башкалар барышында гамәлгә ашырылды, стажировкалар онлайн яки көндезге форматта стажировка мәйданчыклары (белем бирү оешмалары) базасында уздырылды. Шул ук вакытта психологик-педагогик ярдәм күрсәтү, аутистик спектрдагы тайпылышлары булган балаларны коррекцияләү һәм укыту процессында барлыкка килгән конкрет педагогик ситуацияләрне анализлауга аерым игътибар бирелә.
Стажировка «Аутистик спектрда тайпылышлары булган балаларны психологик-педагогик коррекцияләү һәм укыту» тыңлаучыларны һөнәри яңадан әзерләү программасының төп оештыру формаларыннан берсе булып тора һәм аутистик спектрда тайпылышлар булган укучыларны психологик-педагогик тәэмин итү бурычларын хәл итү өчен педагогик хезмәткәрләргә кирәкле һөнәри компетенцияләрне формалаштыруга һәм камилләштерүгә юнәлдерелгән.
Стажировка мәйданчыкларында Казан шәһәренең Ресурс мәктәпләре һәм АСТ булган балалар тәрбияләүче мәктәпкәчә белем бирү оешмалары катнашты: "Соматик авырулары булган балалар өчен озынайтылган уку көне белән 168 нче номерлы төп гомуми белем бирү мәктәбе" МББУ (мәктәп һәм мәктәпкәчә бүлек), директоры Чекунова Ю. А.; Казан шәһәре Идел Буе районының 97 нче рус-татар урта мәктәбе директоры Абдурәшитова А.Ш.; Казан шәһәренең "Казан" нейропсихологик диагностика һәм коррекция Гаилә үзәге, директоры Газизова Д. Г.; Казан шәһәре Совет районының 332-нче номерлы катнаш төрдәге балалар бакчасы, мөдире Шәйдуллина М. А.; Казан шәһәре Совет районының 109-нчы номерлы катнаш төрдәге балалар бакчасы, мөдире Комкова В. З.
Стажировка барышында аутистик спектрда тайпылышлары булган балаларга психологик-педагогик ярдәм күрсәтүнең, укытуның һәм коррекцияләүнең заманча модельләре һәм формалары күрсәтелде.
Стажировкада катнашучылар белем бирү процессының югары дәрәҗәдә оештырылуын һәм эчтәлеген, аутистик спектрда тайпылышлар булган балаларны укыту һәм коррекцияләү проблемалары буенча тәкъдим ителгән тәҗрибәнең инновациялеген һәм аны һөнәри эшчәнлектә куллану мөмкинлеген билгеләп үттеләр.
